یکصد و ششمین جلسه گروه علمی فلسفه سیاسی با موضوع “ادلّه ضرورت تشکیل دولت از منظر فلسفه سیاسی اسلامی” سه شنبه ۱۵ مهر ۹۹، ساعت ۲۰ به صورت مجازی برگزار شد.
خلاصه مباحث مطرح شده بدین شرح می باشد:
در این جلسه ابتدا حجت الاسلام والمسلمین آقای دکتر نجف لک زایی با توجه به برگزاری دومین کنگره حکمت سیاسی متعالیه و همکاری مجمع عالی حکمت اسلامی و گروه علمی فلسفه سیاسی و براساس مصوبات جلسه قبل که مباحث گروه در نیم سال دوم ۱۳۹۹ به مباحث دولت اسلامی پرداخته شود، با طرح سوالات و موضوعات ۸ گانه از اعضای جلسه درخواست داشتند موضوعات و مباحث گروه حول محور همین سوالات بیان تا در پایان بتوان نتیجه مناسبی از مباحث گرفته شود ضمن اینکه مناسب خواهد بود مجموعه مباحث مطرح شده در قالب کتابی تحت عنوان دولت در فلسفه سیاسی اسلامی از سوی گروه تنظیم و منتشر شود.
آقای دکتر لک زایی در ادامه سوالات و موضوعات هشت گانه مرتبط با دولت را به شرح ذیل بیان کردند:
سوالات ۸ گانه در خصوص مباحث دولت را مطرح کردند.
- ضرورت و ادله تشکیل دولت؛
- ماهیت و چیستی دولت، بررسی مفهوم دولت؛
- غایت و اهداف شکل گیری دولت؛
- شبکه قدرت یا کسانی که می توانند وارد سیستم دولت شوند جهت تدبیر امور از منظر افراد و مکاتب فلسفه سیاسی که در این محور می توان به بحث ورود زنان به عرصه دولت، جایگاه افراد غیر مسلمان در دولت اسلامی، و بطور کلی بررسی افرادی که صلاحیت دارند وارد سیستم قدرت دولت شوند مورد بحث و بررسی قرار می گیرد؛
- مرکز تصمیم گیری در دولت که با مباحث مشروعیت و مقبولیت پیوند می خورد و اینکه در صورت وجود اختلاف منشا حل اختلاف کجا می تواند باشد؟
- وظایف و اختیارات دولت ها تا کجاست؟ آیا در حریم خصوصی هم می توانند وارد شوند یا فقط اجازه ورود به حریم عمومی را دارند؟
- رابطه بین قدرت سیاسی و اجتماعی، بررسی بحث حق و تکلیف و … ؛
- بررسی بحث بازخورد و انتقادها از دولت و … .
البته می توانیم پرسش های دیگری هم به این مباحث هشت گانه اضافه کرد گرچه بسیاری از سوالات و مطالب دیگر در ذیل همین محورهای هشت گانه قرار می گیرد.
آقای دکتر لک زایی در مقدمه بحث اول نسبت به ادلّه ضرورت تشکیل دولت از منظر فلسفه سیاسی اسلامی به بیان مطالبی از حضرت امام خمینی رحمت الله علیه در کتاب البیع اشاره کردند و بیان داشتند.امام در کتاب البیع صفحه ۶۲۱ برای ضرورت حکومت و شکل گیری دولت ۶ وجه ذکر می کنند:
- برای بسط عدالت – بسطه العداله
- برای تعلیم و تربیت – والتعلیم و التربیه
- حفظ نظم – و حفظ النظم
- رفع ظلم – و رفع الظلم
- مرزبانی و حفظ مرزها – و سد الثغور
- جلوگیری از تجاوز بیگانگان – والمنع عن تجاوز الاجانب.
امام در ادامه می فرماید این ادله بدون اینکه در عصر یا عصر دیگری یا منطقه ای با منطقه ای دیگر تفاوت داشته باشد، ضرورت دارد.
امام همچنین در بحث ولایت فقیه در ص ۶۳۳ هم می فرماید:
از شئونات اسلام تلاش برای شکل گیری دولت و حکومت است و احکام و قوانین اسلام نیز شانی از شئونات دولت و حکومت است، بلکه احکام و قوانین مطلوب های موکدی هستند برای بسط و اجرای عدالت.
براین اساس می توان گفت عدالت و اجرای آن از جایگاه ارزشمند و مهمی برخوردار است و یکی از جدی تریثن مباحث و ضروری ترین دلایل در تشکیل حکومت، بسط و اجرای عدالت است.
در ادامه اعضای حاضر در جلسه به طرح دیدگاه های خود در خصوص محورهای هشت گانه و بویژه بحث شکل گیری دولت، مفهوم و چیستی دولت، دلایل افول و سقوط دولت، کارویژه های دولت اسلامی، تفاوت دولت اسلامی و دولت غیر اسلامی و … پرداختند.