دویست و هفتمین جلسه گروه علمی عرفان با موضوع “نمادگرایی در ادبیات عرفانی” با ارائه آقای دکتر علیرضا میرزایی چهارشنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۲ ساعت ۱۷:۴۵ به صورت (حضوری و مجازی) در مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار شد.
خلاصه مباحث مطرح شده به شرح زیر است:
عاشق و عارف رسم متفاوت از صنوف دیگر دارد. یافته ها و اذواق او در طراز برتر از دیگران و ممشای آن از جنس دیگری است و این تفاوت عمیق و معنی‌دار موجب گردیده برای بیان مقصود از ادبیات و خاص و منحصر به‌فرد استفاده کند. روایت مواجهه با معشوق و بیان تجربه معنوی با روش معمول نه میسور و نه موجه است، لذا نمادگرایی و به‌کارگیری زبان رمز و کنایه و مجاز برای تبیین دریافتهای شهودی و ذوقی ضروری است. در اصطلاح عرفا به این زبان نمادین منطق الطیر و زبان مرغان اطلاق می گردد. این امر موجب بوجود آمدن منظومه و هندسه کلامی خاصی در بین عارفان سوخته دل و صوفیان شوریده حال شده است. در مواردی از واژگانی استفاده شده است (شطح و طامه) که موهم مخالفت با شرع و دین است. اضلاع مختلف ادبیات عرفانی در بستر تاریخی و بمرور شکل گرفته است. جنس دریافتهای آنها و ظرفیت مخاطبان در واژه گزینی دخیل بوده است. در این مقاله تلاش شده است زبان نمادین و اسرارآمیز عرفانی مورد واکاوی قرار گیرد و انتساب صفات نکوهیده و تردامنی به عارفان پاک باخته با محک نقد، راستی آزمایی گردد.
