نشست علمی ” باز شناسی جریان های تکفیری معاصر” برگزار شد

نشست علمی ” باز شناسی جریان های تکفیری معاصر” از سوی مجمع عالی حکمت اسلامی، چهارشنبه ۲ تیر ۱۳۹۵ در سرای اهل قلم بیست و چهارمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم با سخنرانی حجت الاسلام دکتر عزالدین رضانژاد برگزار شد.
استاد رضانژاد با اشاره به سابقه بحث تکفیر گفتند:
در زمان پیامبر جریان تکفیر وجود نداشت چرا که مردم یا مسلمان بودند یا غیر مسلمان
و غیر مسلمان یا مشرک بودند و یا کافر.
ایشان با بیان معنای تکفیر افزود: بحث جریان تکفیری این است که عده ای از مسلمانان

نسبت به گروه دیگری از مسلمانان اظهار می دارند که عقاید شما باطل است، لذا
کافرید. همچنین غالی را کافر می دانند چون برخی از صفات خداوند را به مخلوق نسبت می دهند ازمرز ایمان خارج می شوند و کافر هستند پس غالی کافر می باشد.
وی افزود: اولین جریان تکفیری در تاریخ اسلام در زمان خوارج شکل گرفت و خوارج بر اساس اعتقادات خود اولین گروه تکفیری بودند. آنها تنزل دادن حکمیت خدا به سطح انسان ها را بر اساس آیه الحکم لله درست نمی دانستند و قائلین به حکمیت را تکفیر می کردند. خوارج کسانی که مرتکب کبیره می شدند را نیز کافر می دانستند و جریان تکفیری خوارج تا قرن ۴ ادامه داشت.
استاد رضانژاد در ادامه افزود: احمدبن حنبل در بحث توحید و صفات معتقد بود باید راه گذشتگان یعنی صحابه و تابعین را داشته باشیم، لذا سلفی گری دوره اول را بوجود آورد. گرچه اشاعره بعدا تلاش کرد تفکر اهل حدیث اهل سنت را تعدیل کند ولی نتوانست ریشه آن را از بین ببرد. لذا در قرن ۸ ابن تیمیه که پیرو مذهب حنبل بود از سلفی گری صحبت کرد و سلفی گری دوم را شروع کرد.
در قرن ۱۲ محمد بن عبدالوهاب با اضافه کردن برخی آرا، سلفی گری جدیدی را بوجود آورد که اولین حربه اش تکفیر مسلمانان اعم از شیعه و سنی که مخالف تفکر او بودند، بود، جریان تکفیری وهابی بیش از ۲۰۰ سال طول کشید.
استاد رضانژاد با اشاره به جریان تکفیری معاصر بیان داشت: جریان تکفیری معاصر با نگاه وهابی گری از حجاز شروع و با گرایش و تفکر رشید رضا، سید قطب، اخوان و … ادامه یافت که امروزه همین جریان معاصر با اسامی مختلف طالبان، النصره، و داعش (دولت اسلامی عراق و شام) ادامه دارد.
ایشان به بیان وجه مشترک همه جریان های تکفیری اشاره و گفت: یک مشخصه اصلی بین همه جریان های تکفیری آن است که معتقدند کتاب و سنت برای ما اصل است و نباید از عقل استفاده کنیم.
ایشان درخصوص وجه افتراق جریان های تکفیری گفتند: تفاوت جریان های تکفیری در برخورد با دشمن است چرا که برخی از این گروه ها معتقدند از دشمن نزدیک یعنی شیعه و مسلمانانی که با ما هم عقیده نیستند، شروع کنیم و برخی دیگر می گویند از دشمن دور یعنی غیر مسلمانان شروع شود.
وی افزود: سلفی ها بحث دشمن نزدیک را مطرح و گفتند که از جمله مصادیق دشمن نزدیک شیعه است و یهود را دشمن دور می دانند. تکفیری ها برداشت و قرائت خود از دین را ملاک می دانند، ضمن اینکه برداشت صحابه و تابعین را حتما درست می دانند و هر کس خلاف این نظر را داشته باشد کافر است و حکم تکفیر بر او صادر می شود.
در پایان جمعی از حضار سوالات خود را مطرح و استاد رضانژاد پاسخ های لازم را ارائه دادند.