هشتمین گردهمایی اساتید علوم عقلی برگزار شد

هشتمین گردهمایی اساتید علوم عقلی چهارشنبه ۱۲ خرداد ۱۳۹۵ از ساعت ۱۸ الی ۲۰ با

سخنرانی استاد بزرگوار حضرت آیت الله العظمی سبحانی و با حضور پرشکوه اساتید و فضلای علوم عقلی در سالن اجتماعات مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار شد.
حضرت آیت الله سبحانی در این گردهمایی فرمودند: امروز این گردهمایی به برکت نعمت انقلابی است که آن استاد بزرگ و پیر فرزانه یعنی حضرت امام خمینی رحمت الله علیه برای امت اسلام به وجود آورد و باعث رشد و شکوفایی حوزه های علمیه شد.
ایشان خاطرنشان کردند: در سال ۱۳۲۲ به دنبال هجمه هایی که به روحانیت صورت می‌گرفت، کتابی از سوی سفارت آمریکا با عنوان « اسرار هزار ساله» در شهر توزیع شد و به دلیل آنکه روحانیت در آن دوران ریشه ای در اختیارنداشت، نتوانست پاسخی به این کتاب بدهد، بعدها در سال ۱۳۲۹ مارکسیست‌ها نیز به طور پنهانی، حمله بر ضد روحانیون را آغاز کردند و در قالب‌های مختلف، شروع به ناسزاگویی کردند از جمله کتابی با عنوان « نگهبانان سحروافسون » در نقد روحانیت چاپ شد که شایع بود توده‌ای‌ها آن را منتشر کرده‌اند. در این کتاب، حملات به روحانیت، به شدیدترین وجه ممکن صورت گرفته بود.
حضرت آیت الله سبحانی افزودند: این دوران و هجمه ها ادامه داشت تا امام خمینی(ره) در پاسخ به کتاب «اسرار هزار ساله» ، کتاب « کشف الاسرار» را نوشتند و همانند بمبی در عالم صدا کرد و این حرکت پاسخ دندان شکنی به دشمنان حوزه و روحانیت بود.
ایشان در ادامه با بیان اینکه تاریخ علوم عقلی به زمان پیامبر(ص) برمی گردد، اظهارداشتند: مسلمانان در عصر پیامبر(ص) بر دو گروه بودند، عده ای که فقط حدیث را جمع آوری می کردند و همیشه دنبال نقل آن بودند و در مفهوم کمتر بحث می کردند، همانند کتاب طبری که از ابتدا تا انتها فقط روایت آمده بدون اینکه یک بحث عقلی در کنار روایات آمده باشد.
حضرت آیت الله سبحانی امیرالمومنین را اولین پایه گذار مباحث عقلی دانستند و بیان کردند: گروه دوم کسانی بودند که در امتداد مسیر امیرالمومنین (ع) حرکت می کردند و علاوه بر علوم نقلی به علوم عقلی نیز گرایش داشتند و این از خطبه های حضرت علی (ع) مشخص است که ایشان اولین پایه گذار بحث های علوم عقلی است و با توجه به اینکه برای افراد آن زمان مفهوم نبود ولی این عقلی بودن از عمق خطبه های حضرت مشخص است.
حضرت آیت الله  سبحانی در ادامه به جایگاه عقل در سه گروه اهل سنت اشاره و افزودند: «اهل حدیث»، «اشاعره» و «معتزله» از جمله گروههای اعتقادی اهل سنت می باشند به طوری که اهل حدیث نه اشاعره را قبول دارد و هم معتزله را رد می کند.
این مرجع تقلید ادامه دادند: عقلانیت در معتزله امتداد مسیر امیرالمومنین (ع) می باشد به طوری که روسای معتزله قائل به توحید و عقل می باشند و در رأس آنها از ابوهاشم گرفته که فرزند محمد حنفیه است و او نیز فرزند امیرالمومنین (ع) می باشد.
حضرت آیت الله العظمی سبحانی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به ویژگی ممتاز شیعه در استفاده از عقل و نقل فرمودند: افتخار ما این است که در عین حال که نقل و وحی را محترم می شماریم عقل را در خدمت وحی می گیریم و محترم می شماریم و این بدان معنی نیست که شیعه به دنبال احیای یک مکتب تازه بشری است، آنچه ما به دنبال اثبات و ترویج آن هستیم احیای عقلانیت و برهان منطبق با وحی است.
ایشان افزودند: امروز شیعه و مکتب امامیه به برکت کتاب توحید صدوق، و ۲۰۰ اثر شیخ مفید که آثارش تنظیم کننده عقاید شیعه بود و همچنین فقه مرحوم محقق ثانی و خواجه نصیر، علامه طباطبایی، فاضل مقداد این مسیر عقلانیت ادامه و رشد پیدا کرد و طی چند دهه اخیر به برکت انقلاب اسلامی و رهبری آن استاد بزرگ، علوم عقلی در حوزه های علمیه رشد یافت و منجر به تأسیس صدها موسسه و مرکز پژوهشی در عرصه علوم اسلامی و انسانی شد.
این مرجع تقلید  در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به فعالیت های ارزشمند مجمع عالی حکمت اسلامی گفتند: این مجمع که توسط بزرگان دینی بنیان نهاده شده است با توجه به رسالت و هدفی که برعهده دارد باید کاربردی تر عمل کند.
حضرت آیت الله  سبحانی با توجه به جایگاه مجمع عالی حکمت اسلامی افزودند: مجمع عالی حکمت اسلامی به عنوان شجره طیبه انقلاب با توجه به رسالتی که بر عهده دارد، باید متون غربی را به ویژه آثاری که در زمینه فلسفه و کلام می باشد را رصد و عصاره آن را مورد بحث و بررسی قرار دهد.
معظم له در ادامه بیان داشتند: امروز این مجمع عالی می بایست مسائل کاربردی و مطرح روز جهان اسلام را مورد بررسی قرار دهد و با عقلانیت پاسخی برای این مسائل پیدا کند.
آیت الله سبحانی با اشاره به چاپ کتاب نقد قرآن، آن را شیطنت و فریب کاری دانستند و افزودند: امروز کتابی با عنوان «نقد قرآن، دکتر سها» به صورت نامعلوم و محرمانه ای به چاپ رسیده که مبانی وحیانی را با عقلانیت مورد بررسی قرار داده و این درحالیست که عقلانیت این کتاب همه اش شیطنت و فریب کاری است.
ایشان تصریح کردند: فعالیت این مجمع باید برای خدا، اسلام و آموزه های دینی باشد و با برنامه هایی که دارد جامعه را از لوس وجود چنین میکروب هایی با پاسخ های علمی و بحث های تخصصی پاک کند.
این مرجع تقلید تاکید کردند: حوزه های علمیه باید مراقب باشند، اساتید و پژوهشگران علوم عقلی باید کتب تازه منتشرشده جهان غرب را رصد کنند به ویژه کتبی که در حوزه فلسفه و کلام نوشته شده است، طلاب و پژوهشگران زبان دان حوزه باید علاوه بر اتقان علمی خود نسبت به نشر جوامع غربی مراقبت لازم را داشته باشند و عصاره مطالب منتشر شده غرب را به صورت موضوعی برای نشست های علمی به بحث و بررسی بگذارند.
حضرت آیت الله سبحانی در بخش دیگری از سخنان خود، مساله تکفیر را مساله روز جهان اسلام دانست و افزودند: امروز علما و اساتید ما باید در مقابل این حرکت تدبیر کنند و به منظور این حرکت کلامی در جهان اسلام که ریشه آن به زمان پیامبر (ص) برمی گردد، برنامه هایی اتخاذ کنند.
معظم له خاطرنشان کردند: اولین تکفیر توسط اسامه بن زید در زمان پیامبر(ص) و سپس توسط ولید بن عُقبه دنبال شد، بعد از آن در زمان امیرالمومنین(ع) در خوارج ظهور کرد و بعد از اینکه مدتها این تفکر خوابیده بود، احمدبن تیمیه متوفی ۷۲۸ مساله تکفیر را دوباره احیا نمود و بعد از ۳۰۰ سال محمد بن عبدالوهاب دنبال کرد و امروز به حد کمال رسیده است.
ایشان افزودند: مجمع عالی حکمت اسلامی باید با بالا بردن عقاید، آموزه ها و فرهنگ اسلامی اقدامات کاربردی نسبت به این مسائل روز داشته باشد.
حضرت آیت الله سبحانی گفتند: باید بین ما و آنها همانند فاز های مثبت و منفی که با برخورد با یکدیگر موجب روشنی لامپ می شود، برخورد علمی صورت بگیرد تا با سلاح خودشان محکوم شان کنیم و بر روی آنان اثر بگذاریم، در این مراوده ها نباید از تهجر و تحجد استفاده کنیم و باید سعی کنیم دیگران را نرنجانیم، ما نباید تنها به آموزه های خود اکتفا کنیم و باید به صورت کاربردی تر عمل کنیم.
ایشان در پایان خطاب به مسئولان مجمع عالی حکمت اسلامی اظهارداشتند: در حال حاضر این مجمع در دو استان فعال است و باید تلاش کنید در سایر استان ها مراکزی را دایر کنید تا اساتید آن مناطق از نعمت و برکات این مجمع بهره مند و در این روزگار پر هجمه به علوم مختلف مسلح بشوند.
در این گردهمایی آیت الله غلامرضا فیاضی رییس هیئت مدیره مجمع عالی حکمت اسلامی ضمن خیرمقدم به اساتید و حضار گرامی اظهار داشت: علوم عقلی یکی از ثمرات انقلاب اسلامی است که توسط حضرت امام خمینی(ره) و رهبری نایب امام زمان(عج) به ثمر نشست و جان تازه ای به حوزه های علمیه داد.
استاد حوزه علمیه قم با اشاره به روایتی از امیرالمومنین(ع) افزود: هر کس از شیعیان ما که به دین ما آگاه باشد و ضعیفان از شیعیان ما را از تاریکی جهل برهاند و به روشنایی علمی که بدو بخشیده ایم درآورد، در حالی وارد محشر می شود که بر تارکش تاجی از نور است و همه اهل محشر را روشنی می بخشد.
ایشان افزود: امروز خداوند به عده ای عنایت فرموده است که در حوزه معارف عقیدتی، اخلاقی و فقهی گام بردارند و مصداق روایت امیرالمومنین(ع) باشند.
رئیس هیئت مدیره مجمع عالی حکمت اسلامی با تشکر از گروه های علمی ۹ گانه مجمع عالی اظهارداشت: از دیرباز در حوزه های علمیه گعده های علمی بوده است و امروز گروه های علمی مجمع عالی حکمت اسلامی با فعالیت های جدیّ که در حوزه های مختلف علوم اسلامی و انسانی دارند در نوع خود و در حوزه های علمیه بی نظیر است و کمتر حوزه شاهد برپایی چنین نشست ها و کارگاه های علمی بوده است.
وی افزود: نشست های گروههای علمی با حضور اساتید دو هفته یکبار و با ارائه مطالب جدید و به روز با هدف هم افزایی و ارتقای سطح معلومات و آگاهی های فردی اساتید این مجمع برگزار می شود که به نوعی از طرز فکر و نوع افکار یکدیگر آگاهی پیدا می کنند و این حرکت موجب ثمرات ارزشمندی در مجمع عالی حکمت اسلامی شده است.
     آیت الله فیاضی ادامه داد: امروز به برکت انقلاب اسلامی شاهد رشد و توسعه علوم اسلامی به ویژه علوم عقلی در سطح حوزه های علمیه هستیم و این توسعه برنامه ریزی و فعالیت در زمینه حکمت و علوم عقلی تاکنون سابقه نداشته است.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی عباسی معاون پژوهش مجمع عالی حکمت اسلامی که دبیر علمی هشتمین گردهمایی اساتید علوم عقلی را عهده داشتند، بیان داشتند: خدا را شاکریم بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی مساله علوم عقلی و حکمت در حوزه های علمیه از رونق ارزشمندی برخوردار شد چراکه لازم بود عده ای از اساتید مجرب و متخصص به صورت ستادی برنامه ریزی هایی را در عرصه آموزش، پژوهش و تحقیقات انجام دهند و اعتبار این مجمع از همین بُعد شناخته شده است.
دکتر عباسی افزود: امام خمینی (ره) به جهت تدریس حکمت و همینطور انقلابی که در سال ۵۷ با پشتیبانی ملت مظلوم ایران شکل گرفت و تلاش و زحمات علما و بزرگانی همچون علامه طباطبایی(ره) موجب بسط و گسترش علوم عقلی در حوزه های علمیه شد تا در دیدار سال ۸۲ جمعی از اساتید علوم عقلی حوزه با مقام معظم رهبری و با انگشت اشاره ایشان مجمع عالی حکمت اسلامی به عنوان شجره طیبه انقلاب اسلامی تاسیس شود.
معاون پژوهشی مجمع عالی حکمت اسلامی بیان داشت: مجمع عالی حکمت اسلامی یک نهاد مبارک و شجره طیبه است که به برکت انقلاب اسلامی بلوغ و جلوه ویژه ای پیدا کرده است.
وی با اشاره به ضرورت فعالیت در حوزه علوم عقلی و حکمت اسلامی تصریح کرد: نظارت علمی و اشراف کامل حضرات آیات عظام جوادی آملی، سبحانی و آیت الله مصباح یزدی به عنوان استوانه های حکمت نشان از اهمیت و توجه این مهم  درحوزه های علمیه را دارد.
حجت الاسلام  والمسلمین علی عباسی با بیان اینکه بسیاری از خدمات این مجمع امروز در حوزه های علمیه جاری است، گفت: برپایی همایش های علمی و نشست های کارگاهی با حضور اساتید برجسته حوزه های علمیه همینطور برپایی گردهمایی هایی با حضور گروه های ۹ گانه مجمع همچنین ارائه بیش از ۵۰ کرسی آموزشی و درسی با عنوان مجمع عالی حکمت اسلامی در حوزه های علمیه بخشی از فعالیت های علمی، آموزشی، پژوهشی و تحقیقاتی این مجموعه فرهیخته است.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر عباسی در ادامه به ارایه گزارش فعالیت و عملکرد مجمع عالی حکمت اسلامی پرداخت.
در ادامه برنامه های هشتمین گردهمایی اساتید علوم عقلی حجت الاسلام و المسلمین دکتر مجتبی مصباح مدیر گروه فلسفه اخلاق و حجت الاسلام والمسلمین دکتر عزالدین رضانژاد مدیر گروه کلام به ارایه گزارش گروه های علمی فلسفه اخلاق و کلام پرداختند.
پخش سه مستند با موضوع بازخوانی بخشی از پیام تاریخی حضرت امام خمینی به گورباچف، ‌ضرورت فلسفه و راهکارهای گسترش فلسفه اسلامی و گزارش تصویری فعالیت های آموزشی سال ۹۴-۹۵ مجمع عالی حکمت اسلامی“، پخش گردید.

اخبار مرتبط:
خبرگزاری رسا
خبرگزاری رسمی حوزه (حوزه نیوز)
خبرگزاری ابنا
قم پرس