چهاردهمین پیش نشست همایش ملی حکیم طهران؛ نکوداشت مقام علمی مرحوم آقاعلی مدرس زنوزی- حکیم موسس- با موضوع ” گرایش های کلام ملاعلی زنوزی” پنج شنبه ۷ آبان ۱۳۹۴ در دانشگاه باقرالعلوم۷ برگزار شد.در این مراسم حضرت آیت الله العظمی سبحانی با بیان اینکه امروزه یک نوع جنگ فکری نسبت به اسلام و مسائل الهی در جهان وجود دارد فرمودند: باید به مباحث اعتقادی و کلامی و دفاع از دین حساسیت بیشتری به خرج دهیم.
ایشان شهر زنوز را دارای موقعیتی خاص به لحاظ جغرافیایی و شخیت های علمی دانستند و فرمودند: زنوز یک منطقه مدار بسته نبوده بلکه بدلیل ارتباط با کشورهای همسایه روشنفکرخیز بوده و شخصیت‌هایی بزرگی را در درون خود پرورش داده است.
آیت الله سبحانی ضمن تشکر از برگزار کنندگان این برنامه و دست اندرکاران همایش ملی حکیم طهران تاکید کردند: باید در همایش آثار ایشان( آقاعلی مدرس زنوزی) جمع‌آوری، تحقیق و چاپ شود.
آیت الله سبحانی در خصوص گرایش های کلامی مرحوم آقاعلی، مسئله معاد را مسئله مهمی از نظر شرایع اسلامی و غیراسلامی دانستند و فرمودند مرحوم آقاعلی مدیرس زنوزی نسبت به معاد جسمانی دیدگاه بسیار خوبی دارند. ایشان با تاکید بر مسئله معاد فرمودند: خداوند در آیات اولیه نزول قرآن به بحث معاد اشاره دارد. در خطابات اولیه خداوند به آدم و حوا هم بحث معاد مطرح هست و اختلاف با مشرکین در بحث معاد است، لذا علامه طباطبایی (ره) می‌گوید ۲۰۰۰ آیه بصورت صریح و غیرصریح در قرآن به بحث معاد می‌پردازد. نمی‌شود آیینی را الهی معرفی کرد و در آن معاد نباشد، حذف معاد می‌شود مسلک و دیگر نمی توان به آن دین گفت. دین با اعتقاد به خدا، اعتقاد به رسالت و اعتقاد به معاد درست می‌شود.
ایشان در خصوص معاد فرمودند: در مورد معاد ۱۰ شبهه وجود داشته و مطرح می شود که بحث ما از دیدگاه آقاعلی در اشکال و شبهه پنجم می باشد.
۱. شناسایی اجزاء دفن شده که متعلق به چه کسی است.
۲. ابطال شخصیت، مردن و خاک شدن، بازگشت شخصیت محال است.
۳. شبهه آکل و ماکول.
۴. تناسخ و تناسخ محال است.
۵. معاد، عود به فعل بالقوه است.
۶. اگر انسان معاد عنصری داشته باشد پس دوباره به دنیا برگشته و معاد عنصری یعنی برگشت به دنیا و آخرت همان دنیاست.
۷. زمین از نظر مواد این همه انسان‌ها را کافی نیست.
۸. اگر خدا بخواهد معادی درست داشته باشد، کف زمین کفاف نمی‌کند.
۹. معاد جسمانی درست نیست.
۱۰. جنت و جهنم و جهیم کجاست؟
آیت الله سبحانی افزودند: بحث در اشکال و شبهه پنجم است. عود ما بالفعل بالقوه محال است. گاهی می‌گویند شیخ الرئیس برای معاد جسمانی برهانی ندارد بلکه برای معاد روحانی برهان دارد. ایشان قائل به معاد جسمانی هست ولی می‌گوید برهان نداریم.
ما معتقدیم معاد جسمانی عنصری هم برهان عقلی دارد.
شیخ می‌گوید معاد جسمانی عنصری در صورتی محال است که نفس و روح سراغ جسم برود اما نفس و روح در مقام شامخ خودش هست و بدن و جسم سراغ او- روح و نفس- می‌رود. آقاعلی در سیل الرشاد می‌گوید: بدن انسان خاک می‌شود روح در این خاک اثر می‌گذارد و این اثر باقی می‌ماند و خاک هر شخصی غیر از خاک دیگری است. بدن سراغ نفس می‌رود و هر بدن برای خود یک نشانه‌ای دارد و هر بدن سراغ نفس خود می‌رود. وی این بحث را از کلام امام صادق ۷ استفاده می‌کندو این حدیث دلیل او می‌باشد.
مرحوم ملاصدرا در خصوص معاد دیدگاهی را در کتاب هدایه اثیر بیان می کند که این دیگاه متفاوت از نظر ایشان در اسفار هست و این دیدگاه معاد در هدایه اثیریه با قرآن تطبیق می‌کند.
قبل از سخنرانی حضرت آیت الله سبحانی آقای دکتر حسن عبدی و حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمد مهدی گرجیان مقالات خود را پیرامون آراء کلامی مرحوم حکیم زنوزی قرائت کردند. همچنین حجت الاسلام والمسلمین دکتر مریجی رییس دانشگاه باقرالعلوم۷ ضمن خیرمقدم به آیت الله سبحانی مقدم ایشان و سایر حضار را گرامی داشت.
دبیر علمی این پیش نشست را حجت الاسلام والمسلمین دکتر محمدتقی یوسفی بر عهده داشتند که ضمن ارایه گزارشی از اقدامات صورت گرفته، گزارشی از سیزده پیش نشست برگزار شده بیان کردند.
لازم بذکر است همایش ملی حکیم طهران؛ نکوداشت مقام علمی مرحوم آقاعلی مدرس زنوزی- حکیم موسس- از سوی مجمع عالی حکمت اسلامی و با همکاری بیست و یک مرکز علمی فرهنگی و اجرایی کشور برگزار خواهد شد که تاکنون چهارده پیش نشست در مراکز علمی قم، تهران، مشهد، شیراز، مرند و زنوز برگزار شده است.