مراسم چهلمین سالگرد ارتحال علامه سیدمحمدحسین طباطبایی و آغاز برنامه‌های علمی کنگره بین‌المللی علامه طباطبایی از سوی مجمع عالی حکمت اسلامی در سالن اجتماعات امام خامنه‌ای حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) برگزار شد.
در این مراسم پس از مرثیه‌خوانی بمناسبت سالروز ارتحال حضرت فاطمه معصومه(سلام الله علیها)، آیت‌الله غلامرضا فیاضی رئیس هیئت مدیره مجمع عالی حکمت اسلامی و رئیس کنگره بین‌المللی علامه طباطبایی ضمن خیرمقدم به حضار در سخنانی به تشریح جایگاه عقل و ضرورت توجه به مباحث علوم عقلی پرداخت. محمدباقر خراسانی دبیر اجرایی کنگره بین‌المللی علامه طباطبایی نیز در این مراسم به تشریح اهداف، برنامه‌ها و اقدامات صورت‌گرفته در خصوص کنگره پرداخت که براساس توضیحات ارائه شده کمیته علمی، کمیته اجرایی، کمیته بین‌الملل فعال شده است و محورهای شش‌گانه فراخوان نیز به تصویب کمیته علمی رسیده است. ضمن اینکه براساس تصمیم شورای سیاست‌گذاری برنامه‌های علمی کنگره از امروز (۲۴ آبان ۱۴۰۰) شروع و محورهای فراخوان نیز در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. آیت‌الله اعرافی مدیر محترم حوزه‌های علمیه نیز در آیین چهلمین سالگرد ارتحال علامه طباطبایی طی سخنانی به تشرحی برخی از ویژگی‌های علمی و اخلاقی علامه طباطبایی پرداخت و ضمن تشکر از مجمع عالی حکمت اسلامی خواستار برگزاری مراسم در شأن علامه طباطبایی شدند.
آیت‌الله اعرافی اظهار داشتند:
با وجود این که علامه طباطبایی در ذیل مکتب صدرایی تعریف می‌شود، اما نوآوری و ممیز‌های زیادی دارد که یکی از ویژگی‌های مهم آن کاهش دادن ذوقیات در امور فلسفی است. در اندیشه علامه طباطبایی تقویت بُعد برهانی و دقت‌های عقلی نمایان است.
آیت الله اعرافی رویکرد نظم ترتیبی، نظام وارگی و زنجیره سازی اندیشه و تفکر، فرزند زمانه خود بودن، نگاه نقادانه به اندیشه غرب، عدم توقف در فلسفه پیشین و امتدادبخشی به فلسفه با ورود به حوزه‌های جدید علمی، برخورداری از روش شناسی جامع عقلی و اجتهادی، داشتن تصویر دقیق از مسائل فلسفی، رویکرد سیاسی و اجتماعی و پایه ریزی مبنانی انقلاب اسلامی، مبانی فکری و سلوک عملی، شاگرد پروری، جامعیت علمی، ایفای نقش نقطه عطف در بین جریانات مختلف علمی، جریان سازی علمی و معرفتی، ایجاد تحول بنیادین در تاریخ تفسیر قرآن کریم، فضلیت‌های اخلاقی و ارزش‌های روحی و معنوی و … را بخشی از ویژگی های مهم علامه طباطبایی دانستند.
مدیر حوزه های علمیه با تاکید بر به روز بودن علامه طباطبایی فرمودند: علامه طباطبایی شخصیتی است که در زمانه خود و معاصر زیست می‌کند و با حفظ اصول بنیادین و ریشه‌ای اسلامی، اندیشه خود را به پرسش‌ها و نظریات جدید معطوف کرده است.
وی افزود: علامه طباطبایی در مکتب فلسفی و فکری خود نه نگاه مطلقا منفی به فلسفه و اندیشه غربی دارد و نه نسبت به آن دچار مرعوبیت می‌شود، بلکه با آشنایی کامل از تفکر غربی برخوردی عمیق و منصفانه با آن دارد.
آیت الله اعرافی با تاکید بر اینکه اندیشه علامه طباطبایی در پایه ریزی تئوری انقلاب اسلامی نقش بسزایی دارد بیان داشتند: تئوری‌های بنیادین انقلاب اسلامی در تفسیر المیزان کاملا نمایان است. علامه طباطبایی نقش بزرگی در شکل‌گیری اندیشه دینی در دنیای معاصر برای ایجاد یک تحول بزرگ و حمکرانی دینی در انقلاب اسلامی داشت.
مدیرحوزه‌های علمیه کشور بیان داشتند: علامه طباطبایی میراث دار بخش مهمی از علوم خاص حوزه‌های علمیه مانند علوم غریبه و مباحثی از این دست است که تاکنون به آن‌ها توجه زیادی نشده است.
آیت الله اعرافی یادآور شد: مراکز علمی حوزوی و دانشگاهی اگر عزم خود را جزم کنند می‌توانند اندیشه علامه طباطبایی را ناظر به دنیای امروز جهان معاصر عرضه کنند و به گفتمان سازی بپردازند. علامه طباطبایی نمادی از اندیشه تابناک اسلام و شخصیتی برآمده از معارف ناب دینی است که قابل عرضه در پهنه جهانی است.
مدیر حوزه های علمیه با تجلیل از اقدام مجمع عالی حکمت اسلامی بیان داشتند: مجمع عالی حکمت اسلامی امروز به نهالی پر خیر و برکت و شجره طیبه‌ای تبدیل شده و اساتید و بزرگوارانی در آن مشغول فعالیت‌های علمی و اخلاقی هستند.
در ادامه این مراسم جناب آقای دکتر محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن اظهار خرسندی از حضور در مراسم گرامی‌داشت علامه طباطبایی بیان داشتند:
گرچه از مهرماه سال ۴۱ شمسی روز شمار انقلاب اسلامی آغاز شد، اما شکل‌گیری انقلاب نیازمند یک اندیشه و معرفت دینی بود که بخش مهمی از این تئوری توسط علامه طباطبایی رقم خورد.
دکتر اسماعیلی بیان داشتند: علامه طباطبایی در دوره جدید حوزه‌های علمیه در طول یک قرن گذشته نقش بزرگی در شکل‌گیری مکتب فکری شهر قم و رونق علوم عقلی و نوآوری در تفسیر قرآن کریم ایفا کرد.
وی با اشاره به برخی آثار علامه همچون شیعه در اسلام ابراز داشت: دوگانگی‌های اشتباه و کاذب بین دین و علم در اندیشه علامه طباطبایی یک آرایش جدید پیدا کرد که کتاب شیعه در اسلام، نمونه بارزی از نگاه اصولی تشیع به اصل دین و علم است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه علامه طباطبایی منزلت بسیار ویژه‌ای در پایه‌گذاری اندیشه انقلاب اسلامی دارد، اظهار داشتند: نسل‌های دوم و سوم انقلاب امروز عقبه فکری علامه طباطبایی را در داخل و خارج از کشور گسترش می‌دهند.
پس از سخنرانی دکتر اسماعیلی آیین رونمایی از پوستر فراخوان کنگره بین‌المللی علامه طباطبایی برگزار و برنامه‌های علمی کنگره رسماً آغاز شد.
در پایان این مراسم حاضرین در مراسم آئینی ضمن تشرف به حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه(سلام الله علیها) و عرض ادب به محضر کریمه اهل بیت(علیهم السلام)، بر مزار علامه طباطبایی و مرحوم آیت‌الله مصباح یزدی حاضر و با قرائت فاتحه یاد آن اساتید بزرگوار را گرامی داشتند. کنگره بین‌المللی حضرت آیت‌الله علامه سیدمحمدحسین طباطبایی به مناسبت چهلمین سالگرد ارتحال علامه طباطبایی از سوی مجمع عالی حکمت اسلامی و با همکاری جمعی از مراکز علمی، فرهنگی و اجرایی کشور در سال ۱۴۰۱ برگزار خواهد شد که برنامه‌های علمی از ۲۴ آبان ۱۴۰۰ رسما آغاز و فراخوان مقالات منتشر گردید.
