نشست نقد کتاب “سیاست الهیه در حکمت متعالیه” برگزار شد.

نشست نقد کتاب “سیاست الهیه در حکمت متعالیه (شرح مشهد پنجم الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه)” در تاریخ ۰۹/۱۰/۱۴۰۰ با حضور حجّت الاسلام والمسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه و حجّت الاسلام والمسلمین دکتر علی رضائیان (ناقدان)، حجّت الاسلام والمسلمین مرتضی جوادی آملی (نویسنده)، و دکتر شریف لک‌زایی (دبیر علمی) برگزار شد.

در این نشست ابتدا نویسندۀ محترم پیرامون عنوان کتاب و محتوای بخش‌های مختلف آن توضیحاتی را بیان کردند. پس از آن جناب استاد خسروپناه ضمن تأکید بر اهمیت و ضرورت نگارش این اثر و تجلیل از مؤلف آن، نکات و مسائلی را مطرح کردند که رئوس آنها را در موارد زیر می‌توان خلاصه کرد:

  1. ارائۀ ترجمه‌ای واضح از هر قسمت قبل از بیان شرح آن؛
  2. ضمیمۀ شرح مشهد چهارم الشواهد به این کتاب به منظور جامع و منقّح شدن آن؛
  3. تعیین نسبت عنوان کتاب (سیاست الهیه در حکمت متعالیه) ـ که ناظر به بخشی کوچک از محتوای مشهد پنجم است ـ با کلّ کتاب
  4. تبیین نوآوری ملاصدرا در مشهد پنجم که او را از پیشینیان‌اش متمایز می‌کند؛
  5. بررسی این مسئله که آیا بر اساس مبانی مطرح در حکمت متعالیه می‌توان به علوم سیاسی جامع دست یافت؛
  6. بررسی سازگاری یا ناسازگاری نظریۀ دولت-ملت مدرن با نظریۀ امت و امامت بر اساس حکمت متعالیه.

جناب استاد رضائیان نیز نکاتی را بیان کردند که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر است:

  1. ارائۀ پاسخ روشن به این پرسش که “سیاست الهی چیست” از طریق تبیین سلبی و ایجابی ارکان و اصول حاکم بر سیاست الهیه؛
  2. تذکر چند ابهام محتوایی از جمله در تعریف امر سیاست، فاعل یا قابل بودن پیامبر در معجزه و …؛
  3. رفع برخی کاستی‌ها در مقدمۀ کتاب؛
  4. ارائۀ یک جمع‌بندی از ماهیت سیاست.

در ادامه دو نفر از حضار نیز دیدگاه‌ها و پیشنهادهای خود را بیان کردند.

در پایان جناب استاد جوادی آملی ناظر به برخی نقدهای مطرح‌شده از سوی ناقدان توضیحاتی ارائه فرمودند:

  • جامعیّت و شمول عنوان کتاب؛
  • نوآوری جناب صدرالمتألهین در عرصۀ سیاست و طرح جدید ایشان برای ریشه‌دار کردن سیاست و بازگرداندن آن به حوزۀ الهی با تأکید بر عقل خداداد (عقل وحیانی) به جای عقل خودبنیاد؛
  • عدم تنافی نظریۀ دولت-ملّت با نظریۀ امت و امامت در چارچوب عقل وحیانی و حکمت و سیاست متعالیه؛
  • فاعلیت و قابلیت تام انبیاء الهی به موجب مقام خلیفه اللهی و مظهریت ارادۀ حضرت حقّ.