“تعدد نوعی نفوس و فلسفه اخلاق” در جلسه گروه فلسفه اخلاق+خلاصه بحث

یکصد و شصتمین جلسه گروه علمی فلسفه اخلاق با موضوع “تعدد نوعی نفوس و فلسفه اخلاق” با ارائه حجت الاسلام دکتر یاسر حسین پور سه شنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ ساعت ۱۹:۳۰ به صورت (حضوری و مجازی) در مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار شد.

خلاصه مباحث مطرح شده به شرح زیر است:

ارائه داده است. » تعدد نوعی نفوس « صدرالمتالهین شیرازی در دو کتاب اسفار و تفسیر قرآن کریم، دو تقریر از نظریه

در هر دو صورت، انسان نه یک نوع واحد برای افراد مختلف، بلکه احتمالا جنس و چه بسا جنس الاجناس برای انواع

و یا اجناس مختلف خواهد بود.

این نظریه فلسفی ملاصدرا که گویای تفاوت عمیق میان انسانهاست، امتداد و پیامدهای متعددی در مبانی انسان شناختی

برخی علوم ایجاد می کند. خاصه علوم انسانی که عمدتا بر اساس پیشفرض یگانگی نوعی انسانها تنظیم شده اند، با

اعمال باور ملاصدرا، دستخوش تغییراتی می شوند. نگارنده در دو مقاله به دو تاثیر این باور اشاره کرده است:

چاپ شده در نشریه معرفت فلسفی، سعی شده است مطابق نظریه » تعدد نوعی نفوس و ماهیت انسان « در مقاله

ملاصدرا به یکی از سوالات مطرح در علم روانشناسی درباره ماهیت انسان پاسخ داده شود و بدین ترتیب مقدمه ای

بر روانشناسی اسلامی با مبانی انسان شناختی ملاصدرا طرح ریزی شود.

این نظریه به عنوان » نظریه تعدد نوعی نفوس صدرالمتالهین به مثابه مبنای انسان شناختی عدالت « همچنین در مقاله

مبنای انسان شناختی عدالت اجتماعی بررسی شده است.

نگارنده مدعی است: بر اساس باور به تفاوتهای نوعی افراد انسان در استعدادها، استحقاقها و تبعا تکالیف و الزامات؛

قضاوتهای اخلاقی و همچنین حسن و قبح صدور افعال از افراد مختلف، ملاک فعل اخلاقی و نیز میزان تکالیف اخلاقی

هر فرد نسبت به دیگری، به میزان قابل توجهی، دچار تحول می شود.

توضیح آنکه برخی گزاره های مطرح در فلسفه اخلاق – احتمالا ارتکازا – بر اساس وحدت نوعی نفوس، طرح ریزی

شده اند و لذا توجه به تعدد نوعی نفوس بسیاری از آنها را تغییر خواهد داد.

نیز می تواند به عنوان یک موضوع پژوهش، مورد » تعدد نوعی نفوس به مثابه مبنای انسان شناختی فلسفه اخلاق « لذا

توجه قرار گیرد.