تبلیغ شیعه در کشورهای دیگر نباید حساسیت ایجاد کند
به گزارش روابط عمومی مجمع عالی حکمت اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی میرزایی؛ استاد جامعه المصطفی(ص) در نشست دوم از سلسله نشست‌های«جامعه جهانی شیعیان؛ چالش‌ها و راهکارها»، با تأکید بر اینکه روابط و تعاملات کنونی شیعه در جهان باید متحول شود، گفت: مثلا اگر در کشوری مانند مصر، ساختن حسینیه یا طرح مسئله‌ای از مسائل ولایت، می‌تواند باعث ایجاد تنش شود باید از آن پرهیز شود و اصولا در هر کشوری که درک درستی از اختصاصات شیعه ندارند این موضوع باید رعایت شود.
وی افزود: در مصر وقتی انقلابات عربی رخ داد، بزرگواری از قم که عرب است پیام دادند که الان وقت شکار لحظات برای ساخت حسینیه است و این بهانه به دست رقیب و مخالف شیعه شد تا بگویند ما از قبل اعلام کردیم اولویت ایرانیهای شیعه، حسینیه است تا مسجد. یعنی یک جمعیت اقلیت شیعه در بین چند ده میلیون اهل سنت دنبال ساخت حسینیه و ترویج عقاید خودشان هستند.
میرزایی افزود: متأسفانه همین یک نکته به جریان رسانهای در درون این کشور و به فشار علیه شیعه تبدیل شد. ما وقتی در جامعهای مانند مصر بخواهیم فعالیت‌های شیعه را علنی کنیم نتیجه نمی‌گیریم و اگر تقیه هم کنیم در هر دو صورت نتیجه یکسان است.
وی افزود:همچنین بین اعتقادات و منطق بیان و زبان اعتقادات باید تفکیک قائل شویم یعنی بسیاری از مسائل اعتقادی ما اگر با چالش در جهان اسلام مواجه است، چالش ناشی از نحوه بیان و زبان تبیین است. ما مباحث امامت را میتوانیم آنقدر عقلانی و منطقی و تاثیرگذار و انسانی بیان کنیم که چالش‌های بسیار کمتری دارد ولی زبان کلاسیکی که مندرس شده است فقط می‌تواند حساسیت بیشتری ایجاد کند به خصوص اینکه از قبل هم حساسیت زیادی وجود داشته است.
استاد المصطفی با بیان اینکه اگر ما جایگاه قرآن را در تبیین اعتقادات جدی بگیریم، بسیاری از مشکلات تبیین کمتر خواهد شد، اظهار کرد: اگر با وجود آیه و روایت، روایت را ترجیح دادیم و نامی از یکی از ائمه(ع) آوردیم باعث حساسیت خواهد شد، لذا غیاب قرآن کریم از ادبیات تبیین اعتقادات به چالش تبدیل شده است.
میرزایی افزود: اعتقادات اختصاصی شیعه با حساسیت زیادی در بین اهلسنت روبرو است البته مثلا آنها با اصل مهدویت که یک اعتقاد بنیادین شیعه است مشکلی ندارند و خودشان هم باور دارند ولی به تقریر شیعه حساسیت نشان می‌دهند و به تعبیری در حوزه فرهنگ شیعی در عرصه مهدویت به چالش برمی‌خورند.
استاد جامعه المصطفی با بیان اینکه باید بین اعتقادات و فرهنگ‌های تولیدشده بر مبنای اعتقادات تفکیک قائل شویم، تصریح کرد: بسیاری از نمادهای فرهنگی مردم در برخی کشورهای آفریقایی، مهدویتی است، شخصیتی در نیجریه به نام عثمان بن فوبی، شش کتاب در مورد مهدویت و امام زمان نوشته است ولی در شهر کانوی نیجریه همزمان با فعالیت این مرد بزرگ، چهار نفر مدعی مهدویت شدند، مهدویت‌های سیاسی هم در این کشور درست شده است، بنابراین باید بین ثوابت اعتقادات و فرهنگ برآمده از آن باید جدایی قائل شویم.
وی اضافه کرد: ما مقوله و سنت اصیل و محکمی به نام عزاداری برای امام حسین(ع) به عنوان یک امر مستحب مؤکد داریم ولی یکسری فرهنگ و آدابی در ذیل این شعائر اصیل ایجاد شده است و اغلب چالش های بین شیعه و سنی ناشی از همین فرهنگ است؛ مثلا یک عالم سنی معتدل وقتی می‌بیند که برخی از شیعیان در زیارت مرقد ائمه(ع) سر به سجده می گذارند تصور می کند که این سجده شرک است و ما را متهم به شرک میکنند. این موارد آنقدر زیاد است که به راحتی نمی توان انکار و مخفی کرد.
میرازیی با بیان اینکه وقتی تصاویر قمه زنی برخی از شیعیان در جهان پخش شود آیا چالش با عقاید شیعه است یا فرهنگ محلی برخی از شیعیان؟ ایشان افزود: ۹۰ درصد شیعیان، خارج از منطقه خاورمیانه هستند و چالش های اصلی هم در فضاهای با اکثریت اهل سنت است. سؤال؛ آیا در عقاید شیعه، مناسک پررنگ است؟ خیر قطعا اینطور نیست. ائمه(ع) چگونه زیست میکردند؟ برخی می گویند آنها در تقیه بودند و اگر دستشان باز بود همین کارهای ما را میکردند ولی به نظر بنده لزوما اینطور نیست.
وی با بیان اینکه باید متناسب با امروزبرای شیعیان معاصر تولید ادبیات مناسب در اجرای مناسک بکنیم، اظهار کرد: گاهی برخی واژگان به کار می روند که امروزه در زبان عربی زشت تلقی میشود ولی در عرب دوره امام حسین(ع) حرف زشت نبوده است بنابراین باید ادبیات نو و محتوای علمی جدید از سنت و متون ارائه دهیم. رفتار بسیاری از نخبگان شیعه در آفریقا، رفتار شیعه ایرانی و عراقی و … است در حالی که ممکن است هاضمه جامعه آفریقا فرهنگ کشور دیگر را نپذیرد.
میرزایی با بیان اینکه بزرگواری در یکی از کشورهای آفریقایی حدود بیست سال قبل اعلام کرد ما دنبال انقلابی، همانند انقلاب ایران در کشورمان هستیم و بعدا هم تکرار کرد که باید دولت شیعی در کشورش ایجاد شود، افزود: اگر همین جمله با صوت خود ایشان در کشورش پخش شود قطعا بساط شیعه را جمع خواهند کرد و هر جنایتی در حق شیعه خواهند کرد بنابراین اعتقادات و رواج شیعه را باید براساس هاضمه عمومی ملل دیگر انجام دهیم.
استاد جامعه المصطفی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در دیدار با طلاب المصطفی(ص)، اظهار کرد: ایشان فرمودند شما در کشورهای خود به جای حرفهایی که حساسیت درست می کند از مردم سالاری دینی سخن بگویید یعنی لسان قوم و مخاطب را ملتفت باشید لذا باید ادبیات خود را برای انسان غرب و سنی و شرق و … بازخوانی کنیم؛ امروز یک جوان شیعه در آفریقا به شدت دنبال زبان نو و نافذ و متناسب با فرهنگ جامعه خود نیاز دارد.
وی با طرح این پرسش که آیا زبان کلامی حوزه و علمای ما با ذائقه نسل امروز سازگار است؟ ادامه داد: وقتی ما زبان مناسب با جوان شیعه در دیگر کشورها را نداریم به طریق اولی برای اهل سنت هم نداریم. نکته دیگر اینکه گسستی بین جامعه جهانی شیعه به عنوان اقلیت با جوامع خودشان است لذا باید عقاید شیعه را طوری مطرح کنیم که جایگزین عقاید دیگران نباشد یعنی وارد جنگ اعتقادی نشویم زیرا اقلیت شیعه شکست خواهد خورد، درست مانند اینکه یک سنی بخواهد در مرکز ایران و در بین جامعه شیعه، همین کارهایی را انجام بدهد که ما انجام می دهیم.
وی افزود: تهدیدانگاری شیعه در کشورهای اهل سنت باید زدوده شود آنها به عنوان شهروندان خدوم، وطن دوست و عاشق کشورشان مستقر و معرفی شوند و این با درگیری اعتقادی با اکثریت آن جوامع رخ نخواهد داد ودستگاههای دولتی و امنتیی سنی با اقلیت شیعه برخورد خواهند کرد. البته بنده معتقدم که این سختگیری در کشورهای غربی هم وجود دارد ولی نحوه کنترل آنها مدرن و مخفیتر است مثلا انگلیس قطعا به یک وهابی و سلفی راحت تر ویزا میدهد تا به افرادی مانند ما چون بالاترین تهدید جریان سلفی و وهابی برای شیعه است و نه غرب ولی شیعه از منظر آنها تهدید برای تفکر غرب است.
