هفتمین جلسه گروه علمی فلسفه دین با موضوع «تحلیل وحی‌شناسی نصر حامد ابوزید» با ارائه بحث حجت الاسالم والمسلمین دکتر واعظی و با حضور اعضا محترم گروه سه‌شنبه ۱۶ اسفند ۹۰ ساعت ۲۰در اتاق جلسات مجمع عالی حکمت اسلامی برگزار شد.
در این جلسه استاد دکتر احمد واعظی در ابتدا دیدگاه وحی شناسانه نصر حامد ابوزید را مندرج در دو کتاب نقد الخطاب الدینی و مفهوم النص دانسته. و در تبیین آن فرمودند که ابوزید معتقد است که قرآن و وحی، محصولی فرهنگی، و متنی زبانی است. و زبان اساساً در آمیخته با مسائل فرهنگی است و با تغییر واقعیت‌های فرهنگی، زبان نیز تغییر می‌کند پس قرآن امری تاریخمند می‌شود.
البته ابوزید، خواننده محور به معنای افراطی‌اش نیست و به نوعی متن محور هم است. و در مورد الفاظ قرآن دو پهلو صحبت می‌کند. ابوزید در مورد تفاوت و تفسیر و تأویل می‌گوید، ما وقتی با قرآن مواجه می‌شویم و در جستجوی الدلاله الاصلیه هستیم، این تفسیر است ولی ما الآن در زمان حاضر زندگی می‌کنیم و باید به دنبال تأویل خلاق باشیم. فهم متن بر اساس واقعیت‌های زمانه مفسر و فرهنگ می‌شود تأویل خلّاق. ایشان خاطر نشان می‌کند که تأویل نباید تلوین یعنی قرائت مفرضانه متن.
در ادامه جناب آقای واعظی به چند نقد هم اشاره کردند:
۱٫ قرآن زمان هیچ است ولی نگاه ابوزید مبنی بر پیوند بین زبان و تاریخمندی به نحوی که هرگونه تغییر در عناصر فرهنگی به تغیر زمانی منجر می‌شود، نگاهی حداکثری و افراطی است، البته برخی از عناصر فرهنگی در عرصه زبان موجب تغییراتی می‌شوند.
۲٫ ابوزید از این نکته غفلت نموده است که خاستگاه و مناشی وضع الفاظ ربطی به استعمال الفاظ آن ندارد.
۳٫ ابوزید میان بستر زمانی و اجتماعی قرآن از یک سو و بازتاب حداکثری فرهنگ زمانه در قرآن از سوی دیگر خلط نموده است.
خانه اخبار